کانی‌هایی که نام‌ ایرانی دارند

🔷اسامی کانی‌هایی با نام‌های ایرانی

بیرونیت (Birunite)
سیلیکات کلسیم و کربنات کلسیم آب‌دار.
این کانی در سال 1957میلادی کشف و به افتخار دانشمند ایرانی، ابوریحان بیرونی نامگذاری شد تا بزرگداشتی بر پژوهش‌های وی درباره کانی ها و سنگ‌ها باشد.

آویسنیت (Avicennite)
اکسید تالیم و آهن.
این کانی در سال 1958میلادی کشف شد و به افتخار دانشمند ایرانی، پورسینا (ابوعلی سینا، ابن سینا)، نام‌گذاری شد. پورسینا نخستین طبقه‌بندی کانی‌ها را در کتاب شفا آورده ‌است.

تالمسیت (Talmessite)
آرسنات آب‌دار کلسیم، منیزیم و باریم.
این کانی را باریان و هرپن در سال 1960 در معدن قدیمی تالمسی در کنار روستایی به همین نام در انارک یزد کشف کردند و نام این معدن را بر آن گذاشتند. این کانی ویژگی فلوئورسان دارد و رنگ آن بی‌رنگ تا سبز میشود.

لطفا به ادامه مطلب مراجه کنید

تنگه چاهکوه

تنگه چاهکوه در یکی از زیباترین جزایر ایران قرار دارد،این جاذبه طبیعی یکی از عجایب هفتگانه در جزیره زیبای قشم است.

این تنگه دارای صخره ها و تندیس هایی است که به صورت طبیعی و بر اثر گذر زمان شکل گرفته اند و هر یک می توانند ساعت ها شما را به تماشای خود وا دارد.

حفره ها و شیارهای این تنگه در اثر آب باران، باد و بارش های سیل آسا و فرسایش خاک ایجاد شدن که اشکال هندسی بسیار زیبایی رو ایجاد کردن.
 در ابتدای تنگه، چهار چاه دست ساز و کانال هایی برای هدایت آب حفر شده تا اهالی بتونن توی اون منطقه گرم و خشک، دسترسی به آب شیرین داشته باشن که این چاه های باستانی، جلوه ی خیلی بیشتری به این منطقه داده و میزبان خوبی برای گونه های جانوری هم شده.
 به دلیل اینکه کف این تنگه بعد از هر بارندگی محل جاری شدن آب می شه، مردم محلی برای استفاده از این آب اقدام به حفر چاه در کف نموده و به همین دلیل نام چاهکوه رو برای این تنگه انتخاب کردن

برخان

🔺برخان
تپه‌های ماسه‌ای هلالی شکل و منفردی که نسبت به جهت وزش باد غالب در منطقه به‌صورت متقاطع و عرضی قرار می‌گیرد و دارای دامنه مایلی است که به سمت جهت وزش باد است. بال‌ها یا شاخ‌های هلال در جهت وزش باد تمایل دارند. دامنه پرشیب‌تر داخل شاخ‌ها مخالف جهت وزش باد و مقعر است. ارتفاع برخان می‌تواند بیشتر از 30 متر و عرض آن (فاصله بین دو شاخ) بیشتر از 350 متر بشود. برخان روی سطح هموار و سخت، جایی که مقدار ماسه در حد معین و محدود و سرعت باد ثابت و در حد متوسط باشد، تشکیل می‌شود.
برخان ازجمله معمول‌ترین انواع تپه‌های ماسه‌ای است که خاص نواحی بیابانی خیلی خشک درون‌خشکی است. در نواحی کویری، با جابه‌جایی ماسه‌ها در سطح زمین توسط باد و رسوب آن‌ها به‌صورت برجستگی‌های کوچک برخان ها ایجاد می‌شوند. برخان ها تپه‌های ماسه‌ای هلالی شکلی هستند که دو زائده طویل در جهت وزش باد دارند.

تصویری از برخان در صحرا نامیبیا

کوه های رنگی زنجان

کوه های رنگی زنجان

محل قرار گرفتن تپه های رنگی

تپه های آلا داغ لار در ۲۵ کیلومتری شمال شرقی تبریز و در مسیر شهرستان خواجه و اتوبان میانه – زنجان قرار دارند. این کوه ها در حوزه شهرستان ماهنشان قرار گرفته اند که خود یکی از جاذبه های گردشگری ایران است.

دلیل رنگی شدن تپه های آلا داغ لار

شهر ماهنشان مملو از مواد معدنی است و همین عامل سبب شده است که تعداد زیادی کارخانه با فعالیت های معدنی در آن احداث شوند. به گفته زمین شناسان علت این پدیده زیبا به ۱۵ میلیون سال قبل باز می گردد. در پروسه تشکیل کوه ها و حوضچه های قاره ای این منطقه رسوبات آهنی وجود داشت. تغییر املاح و نوع آن ها در رنگ رسوبات تثبیت و موجب تشکیل تپه های آلا داغ لار یا کوه های رنگی شده است. در واقع می توان گفت هر یک از رنگ های آن نشان گر یک ماده معدنی خاص می باشند برای نمونه رنگ سبز نشان از وجود ماده معدنی مس است که به دلیل کربناته شدن این گونه دیده می ‌شود. رنگ قرمز آنها حاکی از شرایط اکسیدان و وفور اکسیژن به منظور ترکیب با اکسیژن است.
 

 

کریستالهای رز صحرا

 
 کریستالهای رز صحرا *Desert Rose*
رز صحرا نام محاوره ای است که به سازندهای گل رز مانند خوشه های کریستالی گچ یا باریت که شامل دانه های شن و ماسه فراوانی است ، داده می شود. "گلبرگها" بلورهایی هستند که در محور کریستالوگرافی c مسطح شده و در تابش خوشه های کریستالی مسطح باز می شوند.کریستال ها یک شکل دایره ای از صفحات مسطح تشکیل می دهند و شکل را شبیه به شکوفه گل رز تشکیل می دهند.

به ادامه مطلب مراجه نمایید

سازند شیشتو Shishtou Formation

 

📚سازند شیشتو (Shishtou Formation)

✏️یک واحد سنگ‎چینه‎اى دو زمانه است. به  همین رو، به دو زیر سازند به نام‎هاى شیشتو (1) در زیر و شیشتو (2) در بالا تقسیم شده است که مرز بین این دو با افقى از شیل‎هاى زغالى سیاه‎رنگ به نـام افق موش(Mush Horizone) مشخص مى‎شود (روتنـر و همکاران، a1968). 
✏️شیشتو (1) سن دونین پسین (فرازنین – فامنین)، و شیشتو (2) سن کربنیفر پیشین (تورنزئن – ویزئن) دارد. 
✏️در محل بُرش الگو (ازبکوه)، شیشتو (1) تناوبى از شیل، مارن و آهک است ولى، در بُرش مرجع (حوض دوراه)، این زیر سازند با 326 متر ضخامت، تناوبى از شیل سبز تیره، ماسه‎سنگ کوارتزى و سنگ‌‎آهک‎هاى فسیل‎دار است که در نزدیک به رأس آن، لایه‌‎اى راهنما به ضخامت 28 متر از سنگ‎آهک سُرخ و شیل، حاوى سرپایان خوب حفظ شده (لایة گونیاتیت‎دار)، وجود دارد. 
✏️رنگ سُرخ این لایه کلیدى سبب مى‎شود تا لاىه مذکور در زمینه‎اى از ردیف‎هاى خاکسترى رنگ، سیماى شاخص داشته باشد. شیشتو(1) در همه جا مجموعه‎اى غنى از بازوپایان، مرجان، بریوزوآ، سرپایان و کنودونت دارد که همگى به زمان فرازنین – فامنین اشاره دارند.

✏️گسترش جغرافیایى شیشتو (1) به طور عمده در نواحى طبس – ازبکوه است. در خاور ده‎بید فارس ردیف‎هایى یادآ‎ور سازند شیشتو هستند ولى در دیگر نقاط ایران مرکزى، این سازند گزارش نشده و به نظر مى‎رسد که رخساره شیلى، ماسه‎سنگ،آهکى سازند شیشتو در نواحى بیرون از محدوده طبس – شیرگشت، به ردیف‎هاى کربناتى شیمیایى تغییر رخساره مى‎دهد.

✏️گفتنى است که در شمال کرمان ردیف‎هاى آوارى قابل قیاس با سازند پادها وجود دارد که در پاره‎اى از گزارش‎هاى زمین‎شناسى به سن آشکوب ایفلین – ژیوسین، دانسته شده‎اند، ولى داستان‎پور (1996) با تکیه بر استدلال‎هاى دیرینه‎شناسى  بر این باور است که ماسه‎سنگ‌‎هاى سُرخ‎رنگ و واحد کنگلومرایى قیاس شده با سازند پادها، متعلق به دونین پسین است که  در نواحى هوتک، گریک و شمس‌‎آباد با سنگ‎هاى کربناتى با همین سن (دونین پسین) پوشیده شده‎اند.

فسیل دایناسور درکرمان

کشف اولین 
ردپاهاوفسیلهای دایناسورها
در دشت خاک کرمان،ودره نیزار
نزدیک ده علیرضا 

 

 

عکس فسیل کشف شده

 

جزوه زمین شناسی تاریخی

زمین شناسی تاریخی از دو کلمه Historical به معنی تاریخی و Geology به معنی زمین شناسی گرفته شده است.

 

زمین شناسی تاریخی ، شاخه مهمی از علوم زمین شناسی است که از تاریخ تحولات و تکامل تدریجی زمین و حیات وجود در آن از ابتدای تشکیل تا به امروز بحث می‌نماید. از این رو زمین شناسی تاریخی ارتباط بسیار نزدیکی با چینه شناسی ، فسیل شناسی و ژئوکرونولوژی دارد. سیر تحولات پوسته زمین اعم از قاره‌ای و اقیانوسی ، منشا و موقیت قبلی و اولیه قاره‌ها ، زمان جدایش آنها ، تشکیل اقیانوس ، منشا حیات و سیر تکاملی آنها در زمان‌های مختلف زمین شناسی ، همچنین کوهزایی‌ها و زمان آنها ، از جمله فرآیند‌هایی هستند که در طول تاریخ زمین رخ داده‌اند و در تقسیم بندی عمرزمین به دوره های زمین شناسی نقش اساسی دارند.

روش زمین شناسی تاریخی آن است که از طریق مطالعه ساختمان کنونی ، اثرات و شواهد پدیده‌های مختلف به چگونگی وقوع و شکل گرفتن آنها پی برده می‌شود. اطلاعات حاصل از یادگیری تاریخ زمین بسیار با ارزش است. برای مثال امروزه زمین شناسان دریافته‌اند که نفت و گاز اغلب بر روی گنبدهای نمکی تجمع پیدا می‌کنند و یا ذغال سنگ‌ها معمولا در آب و هوای گرم و مرطوب و محیط‌های مردابی بوجود می‌آیند، از طریق مطالعه گذشته زمین می‌توان به چنین محیط‌های رسوبی و یا آب و هوای دیرینه پی برده و در نتیجه راه را برای اکتشاف منابع مذکور هموار نمود.

 

برای دانلود جزوه به ادامه مطلب بروید

جدول سازند های ایران

 

آ

سازند آسماری

سازند آغاجاری

ا

سازند الیکا

سازند امیران

سازند ایلام

ب

سازند بختیاری

گروه بنگستان

پ

سازند پابده

ت

سازند تاربور

سازند تله‌زنگ

سازند تیرگان

ج

سازند جهرم

خ

گروه خامی

سازند خانه‌کت

د

سازند داریان

سازند دالان

سازند دشتک

سازند دلیچای

گروه دهرم

ر

سازند رازک

ز

سازند زاگون

س

سازند ساچون

سازند سروک

سازند سورگاه

سازند سورمه

ش

سازند شهبازان

ف

گروه فارس

سازند فهلیان

ق

سازند قرمز بالایی

سازند قرمز پایینی

سازند قم

ک

گروه کازرون

سازند کرج

سازند کژدمی

سازند کشکان

سازند کند

سازند کنگان

سازند کهریزک

گ

سازند گچساران

سازند گدوان

سازند گرو

سازند گوتنیا

سازند گورپی

بخش گوری

ل

سازند لالون

سازند لشکرک

م

سازند مزدوران

سازند میشان

سازند میلا

ن

سازند نیریز

ه

سازند هرمز

سازند هزاردره

سازند هیث

تصاویر و جداول در ادامه مطلب می باشد

گارنت

💎 گروه گارنت:

🔹نام گارنت Garnet یا گرونا از واژه لاتین گراناتوس Grenatos به معنی شبیه به دانه گرفته شده است زیرا دانه های سرخ رنگ این کانی شبیه دانه میوه انار است.

🔹ترکیب شیمیایی گارنتها بافرمول کلی A3B2(SiO4)3 بیان می شود. که موضع A با کاتیونهای Fe2+ ،Mg ،Caیا +Mn2 و موضع B با کاتیونهای Fe3+ ،Al و +Cr3

🔻به دو نوع پیرالاسپار (آلومینیوم‌دار) و  اوگراندیت (کلسیم‌دار) تقسیم می شوند:

🔸الف) پیرالسپار Al دار 
💎پیروپ  Mg3Al2Si3O12 
💎آلماندن  Fe3Al2Si3O12
💎اسپسارتین  Mn3Al2Si3O12

🔸ب) اوگراندیت Ca دار 
💎آندرادیت  Ca3Fe2Si3O12
💎گروسولار  Ca3Al2Si3O12
💎اوارویت  Ca3Cr2Si3O12

🔹کانی های این گروه در سیستم کوبیک متبلور می شوند.(ایزوتروپ)

🔹گارنت ها شاخص سنگ های دگرگونی بوده اما در سنگ های آذرین بازیک مانند پریدوتیت ها و درپگماتیت ها نیزیافت می شوند.

🔹هیدروگروسولار نوعی گارنت حاوی آب است.

🔹دگرسانی: گارنتها اغلب به کانیهایی مثل تالک، کلریت و سرپانتین تبدیل می شوند.